از پایان درگیری در منطقه تا احترام به اقلیتهای مذهبی
تاریخ انتشار: ۴ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۸۶۳۱۰
چارچوب و اساس این قراردادها درمذاکرات نیمه دهه ۷۰ بین من بعنوان نماینده ویژه آقای هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور و امیرعبدالله ولیعهد سعودی، حاصل شد... اسرائیل و ایران عملا درشرایط نیمه جنگی به سر می برند. پکن با هر دو طرف رابطه قوی دارد و می تواند برای برقراری «آتش بس» بین دوطرف میانجیگری کند.
به گزارش ایران اکونومیست، «عصر ایران» با انتشار یادداشتی از سیدحسین موسویان که سابقا عضو ارشد مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران بوده نوشت: بعد از مدتها دشمنی خطرناک دوقدرت رقیب درخاورمیانه، اخبار عادی سازی روابط ایران و عربستان موجب شگفتی ناظران بین المللی شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این دو قرارداد براساس توافقاتی است تهران و ریاض از اواسط دهه ۱۳۷۰ بعمل آوردند که تا سال ۱۳۸۴ اجراء شد. چهارچوب و اساس این قراردادها درمذاکرات نیمه دهه ۷۰ بین من بعنوان نماینده ویژه آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور و امیرعبدالله ولیعهد سعودی، حاصل شد.
همانطور که جزئیات این مذاکرات را درکتاب جدیدم تحت عنوان "ساختارجدید امنیت و همکاری جمعی درخلیج فارس" توضیح داده ام، آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت و امیرعبدالله ولیعهد وقت عربستان درنیمه دهه ۷۰ توافق کردند که روابط را احیاء کنند.متعاقبا من بعنوان نماینده ویژه رئیس جمهور با امیر عبدالله درجده مذاکره داشتم تا اینکه بعد از چهار دورمذاکرات از نیمه شب تا صبح سحر، به توافق دست یافتیم و یک برنامه اقدام مشترک رانهایی کردیم.
سپس همراه با فرزند آقای هاشمی رفسنجانی، با ملک فهد پادشاه عربستان ملاقات و او نیز مجموعه توافقات را تایید کرد. بعد از بازگشت به تهران، توافقات مذکور به تایید آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری و آقای هاشمی رفسنجانی رسید. مجموعه توافقات دردوران ریاست جمهوری آقای سید محمد خاتمی اجراء شد. براساس آن توافقات، آقای امیرعبدالله ولیعهد عربستان درآذرماه ۱۳۷۶ به ایران سفر کرد و سپس توافقنامه اقتصادی و فرهنگی و سپس توافقنامه امنیتی بین دوکشور به امضاء رسید و اجرای آن تا سال ۱۳۸۴ ادامه داشت.
نگرانیهای امنیتی
در مذاکراتی که با امیرعبدالله داشتم، موضوعات امنیتی محور نگرانیهای دوطرف بود، نگرانیهای ریاض مواردی همچون حمایت ایران از اقلیت شیعه عربستان، صدور مذهب شیعه و برهم خوردن امنیت حج درجریان تظاهرات حجاج ایرانی درمراسم حج بود و نگرانیهای تهران نیز مواردی همچون صدور وهابیت و حمایت عربستان از اقلیت سنی در ایران بود. توافقنامه امنیتی ایران و عربستان که متعاقبا توسط آقای روحانی امضاء شد، درحدبالایی به نگرانیهای متقابل امنیتی دوطرف پایان داد.
متاسفانه توافقات در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد متوقف شد. دراین دوران با آغاز مجدد برنامه غنی سازی اورانیوم، پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع، شش قطعنامه بین المللی علیه ایران تصویب شد و امیرعبدالله که در آن مقطع پادشاه شده بود، آمریکا را برای حمله نظامی به ایران تحت فشارقرارداد و به آمریکاییها میگفت "زمان آن رسیده که سر مار را قطع کنید". در ژانویه ۲۰۱۶، عربستان شیخ نمر ازرهبران عالی شیعه عربستان را همراه با ۴۶ شیعه مبارز دیگر اعدام کرد و درتهران هم تظاهراتی برگزارشد که متاسفانه به آتش زدن سفارت عربستان و قطع روابط دیپلماتیک منجر شد.
با افزایش تشنجات، از یکطرف تقابلات عربستان و ایران دریمن افزایش یافت. حوثیهای یمن تاسیسات نفتی عربستان را باپهبادو موشک مورد حمله قراردادند، قدرت حزب الله درلبنان افزایش یافت،ایران از بشاراسد حمایت کرد که نه تنها مانع تلاشهای خارجی و داخلی برای سقوط او شد بلکه موجب گرایش کشورهای عربی به بهبود روابط با او شد.
ازطرف دیگرعربستان ازخروج ترامپ از برجام و اعمال فشارحداکثری و اعمال مجدد تحریمها علیه ایران حمایت کرد ، ایران سطح غنی سازی خود را تامرز مورد نیاز برای ساخت بمب اتم افزایش داد. سیاست فشارحداکثری ترامپ و گسترش افزایش فشارها و تحریمهای آمریکا، آثارمخرب وسیعی براقتصاد و زندگی روزمره مردم عادی گذاشت، قیمتها افزایش بیسابقه یافت، ارزش پول ایران سقوط سنگین کرد، بعد از فوت مهسا امنینی ناآرامی های گسترده رخ داد، اتحاد نظامی ایران وروسیه گسترش یافت و موضوع استفاده پهبادهای ایران درجنگ روسیه علیه اکراین به میان آمد.
بی‌اعتمادی جدی
نتیجه روند تنش و خصومت، یک وضعیت باخت-باخت برای ریاض و تهران بود. دوطرف احساس کردند که با ادامه تقابل، برنده ای وجود نخواهد داشت و لذا بهبود روابط گزینه بهتری است. اهمیت توافق اخیر پکن دراین است که "دولت اصولگرای" آقای رئیسی، روابط را برمبنای دو توافقنامه ای احیاء کرده که دردوران "دولت اصلاح طلب" آقای خاتمی و براساس توافقات اصولی "دولت اعتدال گرای" آقای هاشمی انجام شد. لذا این توافق حاصل اجماع داخلی جناح اصولگرا، اصلاح طلب و اعتدال گرا در ایران است. اما بی اعتمادی بین ایران وعربستان عمیق و جدی است.
بر اساس بیانیه اعلامی پکن، دو کشور متعهد شده اند که به اصول منشور سازمان ملل همچون عدم مداخله درامور داخلی و احترام به حاکمیت ملی یکدیگر احترام بگذارند. این اصول لازم است اما کافی نیست زیر صلح و همکاری پایدار بین دوکشور نیازمند توافق برسر اصول بیشتری است.
ایران و عربستان بعنوان دوقدرت کشورهای اسلامی باید متعهد شوند که:
۱ - امنیت دیگری را جزء لاینفک امنیت خود بدانند
۲ - توهم هژمونی منطقه ای را منتفی کنند
۳ - برای ایجاد یک ساختار جدید امنیت و همکاری جمعی توسط کشورهای حاشیه خلیج فارس باهم همکاری کنند
۴ - «رقابتهای ناسالم» درمنطقه همچون یمن، سوریه، لبنان و عراق را به "همکاری سازنده" برای حل بحرانها تبدیل کنند
۵ - برای مقابله مشترک با سلاح های کشتار جمعی، تروریسم، فرقه گرایی همکاری مشترک داشته باشند
۶ - با اقلیتهای مذهبی خود به عنوان شهروندان کامل رفتار کنند
۷ - برای کاهش تشنجات بین واشنگتن و تهران همکاری کنند
۸ - نهایتا اینکه اسرائیل و ایران عملا در شرایط نیمه جنگی به سر می برند. پکن با هر دو طرف رابطه قوی دارد و می تواند برای برقراری «آتش بس» بین دوطرف میانجیگری کند.
بعد از توافق پکن، علی شمخانی دبیرشورایعالی امنیت ملی ایران با سران کشورامارات متحده عربی و عراق دیدارکرد، عمان وقطر برای تبادل انسانی بین ایران و آمریکا و احیاء برجام تلاش میکنند، معاون وزیرخارجه ایران به عمان سفرکرد و پکن درصدد است اجلاس بی سابقه سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و ایران را برگزارکند.
بعد از مدتها خصومت و تنش درمنطقه، دوران خرد و دیپلماسی فرارسیده است. زمان آن است که هشت کشور حاشیه خلیج فارس شامل ایران، عراق و شش کشور عضو همکاری های خلیج فارس؛ برای ایجاد یک منطقه قدرتمند، اصل همکاری را ملاک عمل قرار دهند.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: توافق ایران و عربستان ، خاورمیانه ، ایران ، عربستان ، چین
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: توافق ایران و عربستان خاورمیانه ایران عربستان چین آقای هاشمی رفسنجانی ایران و عربستان رئیس جمهور خلیج فارس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۶۳۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آزردگی آمریکا از همکاری تجاری ایران و پاکستان
طی سفر ۳ روزه رئیس جمهور کشورمان به پاکستان، این دو کشور هشت توافق همکاری و تفاهم‌نامه در زمینه‌های مختلف امضا کردند که باعث تهدیدهای علنی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا علیه پاکستان شد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، وبگاه شبکه خبری المیادین نوشته است که ایران و پاکستان هر دو با نادیده گرفتن هشدارهای ایالات متحده به پاکستان در مورد توافقات تجاری خود با ایران، تعهد خود را با چندین توافقنامه و تفاهم‌نامه رسمی کردند و بر لزوم مشارکت قوی، رسیدگی به مسائل امنیتی مشترک و تقویت همکاری‌های اقتصادی تأکید کردند.
المیادین در ادامه نوشته است که اولین سفر آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به پاکستان در حالی انجام می‌شود که تنش‌ها در خاورمیانه بالا گرفته و گره اختلاف بین رژیم صهیونیستی و ایران در بالاترین حد خود قرار دارد. سفر رئیس جمهور ایران نشان‌دهنده پویایی پیچیده بین ایران، رژیم صهیونیستی و وضعیت جاری غزه است که نمادی از تلاش‌ها برای ایجاد روابط با کشور همسایه در میان تنش‌های منطقه ای است.
المیادین معتقد است که شرایط منطقه‌ای فعلی به سفر رئیس جمهور ایران اهمیت دیپلماتیک قابل توجهی بخشید. در این سفر، مقامات ایران و پاکستان در مورد مسائل مربوط به تجارت متقابل، تنش‌های مرزی و روابط انرژی و همچنین مسائل منطقه‌ای از جمله درگیری ایران و رژیم صهیونیستی و پیامدهای گسترده‌تر آن برای جنوب آسیا و خاورمیانه گفتگو کردند.
بیانیه مشترکبراساس گزارش این شبکه خبری، هر دو طرف چگونگی افزایش تنش‌های منطقه‌ای را در نتیجه درگیری‌های جاری رژیم صهیونیستی در غزه ارزیابی کردند. در مورد مسئله فلسطین، هر دو نظر یکسانی دارند. ایران و پاکستان در مخالف بر تلاشهای رژیم صهیونیستی برای توهین و تبعیض علیه مردم فلسطین هستند، توافق نظر دارند. در نتیجه جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه بیش از ۳۵ هزار کشته، ویرانی عظیم و یک بحران انسانی رخ داده است. تهران و اسلام آباد، رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسند و هیچ ارتباطی با آن ندارند.
در پایان سفر رئیس جمهور ایران، وزارت امور خارجه پاکستان روز چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای مشترک اعلام کرد که دو کشور تصمیم گرفتند با تبادل مکرر دیدارهای بلندپایه برای تحکیم روابط برادرانه، تعاملات دوجانبه را بهبود بخشند.
المیادین درباره این بیانیه نوشته است که آنها تجاوزات و جنایات مستمر دیکتاتوری اسرائیل علیه مردم فلسطین، به ویژه محاصره ظالمانه غزه که باعث آواره شدن میلیون‌ها فلسطینی و کشتن و خسارات گسترده‌ای شده است را محکوم کردند. آنها خواستار آتش‌بس بی‌قید و شرط و فوری، کمک‌های بشردوستانه بدون محدودیت به جمعیت تحت محاصره غزه، بازگشت فلسطینی‌هایی آواره و مسئول دانستن رژیم صهیونیستی بابت این جنایات شدند. آنها همچنین بر حمایت خود از راه حلی عادلانه، فراگیر و طولانی مدت که بر اساس اهداف مردم فلسطین بنا شده است، تاکید کردند.
به گفته المیادین، دو طرف با اشاره به مرز مشترک به عنوان «مرز صلح و دوستی» بر اهمیت همکاری منظم و اشتراک دیدگاه‌ها بین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی پاکستان و ایران تاکید کردند. ایران و پاکستان برای تبدیل مرز پاکستان و ایران از «مرز صلح» به «مرز رفاه» توافق کردند که تجارت دوجانبه را طی پنج سال آینده به ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند. علاوه بر این، آنها بر نیاز به همکاری انرژی با تمرکز بر پروژه خط لوله گاز ایران-پاکستان (IP)، خطوط انتقال برق و تجارت برق تاکید کردند. به عنوان اعضای سازمان همکاری اقتصادی (ECO) و ابتکار کمربند و جاده (BRI)، دو کشور متعهد شدند که زیرساخت‌ها، اتصالات و همکاری‌های انرژی‌شان را افزایش دهند.
آنها همچنین موافق هستند که سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک سکوی مهم برای ثبات و شکوفایی منطقه است و فرصت‌های جدیدی را برای اتصال، تجارت ترانزیتی و اقتصاد باز می‌کند. همکاری نزدیک و صمیمانه بین ایران و پاکستان در تمامی فرآیندهای سازمان همکاری شانگهای موجب خشنودی طرفین است. علاوه بر این، آنها بر اهمیت تشکیل جلسه فوری «گروه تماس سازمان همکاری شانگهای-افغانستان» برای هماهنگی ثبات و رشد اقتصادی تاکید کردند.
توافق‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های امضا شدهدر ادامه گزارش المیادین آمده است که ایران و پاکستان در سفر ۳ روزه رئیس جمهور ایران از ۲۲ تا ۲۴ آوریل، هشت توافقنامه و تفاهم‌نامه همکاری در زمینه‌های مختلف از جمله امنیتی، کمک‌های قضایی مدنی، دامپزشکی و بهداشت دام امضا کردند.
دو کشور تفاهم نامه‌ای برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی و تفاهم‌نامه دیگری برای تبادل فیلم و همکاری بین وزارت اطلاعات و سازمان امور سینمایی و سمعی بصری ایران امضا کردند. همچنین تفاهم‌نامه‌هایی بین وزارت پاکستانی‌های خارج از کشور و وزارت کار ایران و بین اداره استاندارد و کنترل کیفیت پاکستان و همتای ایرانی آن امضا شد.
نقش قابل‌ستایش ایرانبه گفته المیادین، نخست‌وزیر پاکستان بر لزوم همکاری برای پایان هر چه سریعتر جنایات رژیم صهیونیستی در غزه تاکید کرد. شهباز شریف گفت: «پاکستان و ایران نگران وضعیت مردم غزه هستند و جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم میکنند. ما از همه کشورهای جهان می‌خواهیم که برای پایان دادن به جنایات غزه هر چه سریعتر همکاری کنند.»
وی افزود که «راه حل عادلانه و دقیق برای مسئله فلسطین ضروری است» و تاکید کرد که پاکستان برای حمایت خود از فلسطین شرطی قائل نخواهد شد. شریف همچنین تصریح کرد: «اسلام آباد بر همکاری با تهران در این زمینه تا تشکیل کشور فلسطین به پایتختی قدس پافشاری خواهد کرد.»
ریاض حسین پیرزاده وزیر مسکن و کار فدرال پاکستان در گفتگو با خبرگزاری ایرنا با از موضع تزلزل‌ناپذیر ایران در برابر برنامه‌های رژیم اسرائیل قدردانی کرد با توجه به اینکه ایران چراغی درخشان در جهان اسلام است. وی تاکید کرد که سفر [سید ابراهیم] رئیسی، پیام روشنی به دشمنان مشترک ایران و پاکستان فرستاد.
به گفته المیادین، پیرزاده از کشورهای غربی و جناح‌های طرفدار رژیم صهیونیستی انتقاد تندی کرد و آنها را به رویکرد دوگانه در قبال حقوق بشر و برخورد با کشورهای مستقل متهم کرد. او ایده یک اتحاد منطقه‌ای را مطرح کرد که ایران، پاکستان، عربستان سعودی و ترکیه را برای تقویت منافع مشترک و مقابله با چالش‌هایی که با یکدیگر روبرو هستند، گرد هم آورد.
المیادین در ادامه گزارش خود با اشاره هشدارهای آمریکا به پاکستان نوشته است که واشنگتن اشاره‌هایی از «خطر احتمالی تحریم» در صورت افزایش همگرایی پاکستان و ایران کرده است. با توجه به امضای توافق دو کشور، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سه‌شنبه گذشته گفت: «به هر کسی که به تجارت با ایران فکر می‌کند هشدار می‌دهیم که مراقب تحریمهای احتمالی باشد.»
سخنگو وزارت خارجه آمریکا بدون خویشتن‌داری به اسلام‌آباد هشدار داد که از معاملات تجاری با تهران اجتناب کند و متعاقباً آن را تشویق کرد تا روابط تجاری و اقتصادی خود را با واشنگتن تقویت کند. این سخنگو اظهار داشت که پاکستان به شدت به آمریکا به عنوان یکی از شرکای تجاری اصلی خود متکی است.
از سوی دیگر، با توجه به پیوند تنگاتنگ اسلام‌آباد با تهران در سفر سه روزه رئیس‌جمهور ایران و توافق‌های امضا شده بین دو کشور، هشدار سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا را این طور می‌توان برداشت کرد که به دلیل خطر تحریمها این روابط شکننده هستند.
به گفته المیادین، بیانیه وزارت امور خارجه ایالات متحده همزمان با برهه‌ای مهم در تاریخ پاکستان است، زیرا تقویت «روابط برادرانه» پاکستان با ایران و حمایت از رئیس‌جمهور این کشور، پس از درگیری‌های فرامرزی آنها در ژانویه رخ داده است. اقدامات منطقه‌ای ایران و درگیری‌های اخیر با رژیم صهیونیستی بر سر حمله به سفارت ایران در دمشق، با توجه به جایگاه ایران در صحنه بین‌المللی، اظهارات وزارت خارجه آمریکا را حائز اهمیت می‌کند.
واشنگتن از پاکستان چه می‌خواهد؟المیادین در پایان نوشته است که وزارت امور خارجه آمریکا با توجه به معاملات تجاری پاکستان و ایران به «شمشیر داموکلس بالای سر آنها» اشاره کرد. این هشدار، خطرهایی را به پاکستان در رابطه با نزدیک شدنش به ایران گوشزد می‌کند. ایران در حال حاضر نظم جهانی هژمونیک ایالات متحده را به چالش می‌کشد.
واشنگتن به صراحت اعلام کرد که به نفع اسلام آباد است که از هرگونه معامله تجاری با ایران خودداری کند، و این نشان می‌دهد که موفقیت اقتصادی پاکستان به واشنگتن بستگی دارد و آمریکا مشتاق ادامه همکاری با آن است.
هشدار ایالات متحده همچنین بر لزوم دقت در سیاست منطقه‌ای و حفظ ثبات تاکید می‌کند. آنها فکر میکنند که توافقات پاکستان با ایران، به ویژه با توجه به نقش مسلط ایران در امور جهانی و خاورمیانه، پتانسیل ایجاد اختلالات قابل‌توجهی را دارد. ایالات متحده احتمالاً به دنبال نظارت بر تحولات منطقه و اطمینان از این است که ایران روابط دیپلماتیک آمریکا با پاکستان را تضعیف نکند.
بیانیه وزارت خارجه ایالات متحده هشداری در مورد پیامدهای اقتصادی و دیپلماتیک بالقوه برقراری روابط نزدیک با کشوری است که تحت تحریم های ایالات متحده است. پاکستان هنوز به این تهدیدها واکنش نشان نداده است و جالب است که ببینیم اسلام آباد چه واکنشی نشان می‌دهد و به رغم فشارهای آمریکا شهامت برقراری روابط دوستانه نزدیک با همسایه خود را داشته باشد.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند